افزایش ماندگاری نان با استفاده از اشعه UVC؛ راهکاری نوین در صنعت نانوایی

یکی از چالش‌های همیشگی در صنعت نانوایی، فساد قارچی و کاهش ماندگاری نان‌های تازه است. نان‌های نرم و بدون مواد نگهدارنده، به‌سرعت تحت تأثیر قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌ها قرار می‌گیرند و این موضوع، منجر به دورریز بالا و کاهش کیفیت محصول می‌شود. اما فناوری اشعه فرابنفش نوع C (UVC)، پاسخی نوین و کارآمد برای این چالش ارائه داده است.

✔️ UVC چیست؟

اشعه UVC نوعی تابش فرابنفش با طول موج حدود 254 نانومتر است که خاصیت ضد میکروبی قوی دارد. این تابش می‌تواند DNA قارچ‌ها و باکتری‌ها را تخریب کرده و از رشد و تکثیر آن‌ها جلوگیری کند — بدون نیاز به مواد شیمیایی.

🔍 یافته‌های علمی: نان‌هایی که دیرتر خراب می‌شوند

در یک مطالعه علمی منتشرشده در سال 2024، محققان نان‌های نرم گندمی را پس از پخت، در معرض تابش UVC قرار دادند. نتایج بسیار قابل توجه بود:

• رشد قارچ‌های معمولِ فساد نان مانند Penicillium digitatum و Saccharomycopsis fibuligera به‌طور چشمگیری کاهش یافت.

• نان‌هایی که تنها برای 15 تا 30 ثانیه تحت تابش UVC قرار گرفته بودند، تا 14 روز بعد از پخت، بدون علائم فساد باقی ماندند.

• بافت نان حفظ شد و نرمی قابل قبولی داشت.

• طعم و رنگ نان تغییر محسوسی نداشت، به شرط کنترل مدت تابش.

📚 منبع پژوهش:
Effect of UV-C Treatment on Shelf Life of Soft Wheat Bread Bun – ResearchGate

🌾 مزایای استفاده از UVC در نان

• کاهش ضایعات: افزایش ماندگاری منجر به کاهش نان‌های فاسد و دورریختنی می‌شود.

• کاهش نیاز به نگهدارنده‌های شیمیایی: جایگزینی طبیعی و سالم برای افزودنی‌ها.

• افزایش ایمنی میکروبی محصول: بدون تأثیر بر طعم یا کیفیت ظاهری نان.

• سازگار با خطوط تولید صنعتی: می‌توان تابش UVC را در مرحله بسته‌بندی یا سرد شدن نان اعمال کرد.

🧪 نکته فنی:

اگرچه اشعه UVC یک روش غیرفعال‌سازی میکروبی مؤثر است، اما مدت و شدت تابش باید دقیق تنظیم شود. تابش بیش‌ازحد می‌تواند بر خواص حسی نان اثر منفی بگذارد یا باعث خشکی سطحی شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که دامنه‌ای بین 15 تا 30 ثانیه تابش با شدت مناسب، بهترین نتایج را به همراه دارد.

جمع‌بندی 🌟

استفاده از UVC در تولید نان، روشی نوین، ایمن و دوستدار محیط‌زیست است که نه‌تنها عمر مفید نان را افزایش می‌دهد، بلکه کیفیت و سلامت آن را نیز حفظ می‌کند. با رشد فناوری در صنایع غذایی، انتظار می‌رود استفاده از این روش در نانوایی‌های صنعتی به‌طور گسترده‌تری رواج یابد.